โรคพาร์กินสัน Parkinson – นิยาม สาเหตุ อาการและแนวทางรักษา

โรคพาร์กินสัน Parkinson คืออาการผิดปกติที่ระงับการเติบโตของระบบประสาทส่วนกลาง โดยโรคนี้จะเกิดขึ้นเมื่อเซลล์ประสาท  ที่เรียกกันว่า นิวรอน ซึ่งอยู่ในพื้นที่หนึ่งของสมองที่ชื่อว่า substantia nigra ได้ตายลงหรือทำงานได้แย่ลง โดยปกติแล้ว นิวรอนเหล่านี้จะผลิตสารเคมีในสมองที่เรียกว่า โดปามีน ในขณะนี้มีผู้คนอย่างน้อย 500,000 คนในสหรัฐอเมริกาที่เป็นโรคนี้  โรคพาร์กินสันนั้นถูกจัดอยู่ในกลุ่มของโรคที่เรียกว่าการผิดปกติของการเคลื่อนที่ โรคนี้จะมีการพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ กล่าวคือ อาการของมันจะแย่ลงเรื่อยๆไปทุกวัน ถึงแม้ว่าเราจะสามารถลดความรุนแรงของอาการโรคได้ แต่มันก็จะมีการพัฒนาไปทีละนิด โรคพาร์กินสันนี้จะมีผลต่อการเคลื่อนไหว (อาการที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว) และผลอื่นๆเช่น ความผิดปกติของอารมณ์ พฤติกรรม การคิด และความรู้สึก (อาการที่ไม่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหว) โดยอาการของคนไข้แต่ละคนอาจจะแตกต่างกันไปรวมไปถึงการพัฒนาของโรคในแต่ละคนก็จะแตกต่างกันไปด้วย โรคพาร์กินสันนั้นมักจะเริ่มปรากฏอาการเมื่ออายุประมาณ 60 ปี โดยมันจะพบได้ในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง และอาการของโรคนี้มักจะเริ่มที่ข้างใดข้างหนึ่งของร่างกายก่อนและจึงส่งผลกระทบต่ออีกข้างหนึ่ง

มันมีอาการหลายอย่างที่เกี่ยวข้องกับโรคพาร์กินสัน ผู้ป่วยที่เป็นโรคพาร์กินสัน (อาการสันนิบาต) อาจจะสังเกตว่าตนอ่อนแอหรือเหนื่อยง่าย มีอาการเช่น ความผิดปกติของอารมณ์ พฤติกรรม การคิดและความรู้สึก การขาดความสมดุลเช่นนี้เกิดจากการเสียหายของระบบรีเฟลกซ์ที่ทำหน้าที่ปรับท่าทางให้เกิดความสมดุล การล้มถือเป็นเรื่องปกติสำหรับผู้ที่เป็นโรคพาร์กินสัน อาการสั่นของกล้ามเนื้อก็ถือเป็นหนึ่งในอาการแรกๆของ 3 ใน 4 ของผู้ทีเป็นโรคพาร์กินสันและกระทบต่อผู้ป่วยโรคพาร์กินสันแทบทุกคน . อาการ Bradykinesia ถือเป็นอาการหนึ่งที่จะมีการเคลื่อนไหวช้า นอกจากการเคลื่อนไหวที่ช้าแล้ว ผู้ที่มีอาการนี้อาจจะมีอาการการเคลื่อนไหวที่ไม่สมบูรณ์ ความยากที่จะเริ่มเคลื่อนไหวและมีการหยุดเคลื่อนไหวกะทันหันในบางครั้ง การสูญเสียการควบคุมทั้งกล้ามเนื้อที่อยู่ใต้อำนาจจิตใจและไม่ได้อยู่ใต้อำนาจจิตใจทีละนิดละน้อยจะทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนที่เกี่ยวกับโรคพาร์กินสันตามมา เช่น อาการ Postural Instability หรือการสูญเสียสมดุลและการประสานการทำให้คนไข้เกิดอาการตัวเอนไปข้างหน้าหรือด้านหลังทำให้ล้มลงได้ง่าย


โรคพาร์กินสันนั้นจะต้องมีวิธีการจัดการที่หลากหลายรวมไปถึงการให้ความรู้แก่คนไข้และครอบครัว สนับสนุนบริการกลุ่ม การดูแลความเป็นอยู่โดยทั่วไป การออกกำลังกายและเรื่องของอาหารการกิน วิธีทางการแพทย์อาจแก้ปัญหาเกี่ยวกับการเดิน เคลื่อนไหวและอาการสั่นได้โดยให้สาร dopamine แก่สมอง . สาร Amantadine อาจจะถูกเพิ่มไปในการบำบัดที่เรียกว่า carbidopa-levodopa สำหรับผู้ที่เป็นโรคพาร์กินสันในระยะหลังๆ . ยายับยั้ง Catechol-O-methyltransferase จะช่วยยืดผลของวิธีบำบัดแบบ carbidopa-levodopa ด้วยการไปดักจับเอนไซม์ที่จะทำลาย dopamine. Tocapone(Tasmar) เป็นตัวยับยั้ง COMT ที่มีประสิทธิภาพซึ่งเข้าไปเข้าผสมกับ blood-brain barrier ในระบบสมองส่วนกลาง. ยาชื่อว่า levodopa จะถูกจ่ายให้กับคนไข้ผู้ที่เป็นโรคพาร์กินสันมีชื่อว่า L-dopa ยานี้จะช่วยเพิ่มปริมาณของ dopamine ในร่างกายและได้แสดงถึงความสามารถในการปรับปรุงศักยภาพในการเดินและเคลื่อนที่ไปในที่ต่างๆของคนไข้. Thalamotomy เกี่ยวข้องกับการทำลายเนื้อเยื่อปริมาณน้อยๆในธาลามัส (เป็นศูนย์กลางของสมองในการส่งต่อคำพูดและสื่อความรู้สึก)


 

คำแนะนำในการรักษาสำหรับผู้เป็นโรคพาร์กินสัน

1. Carbidopa และ bensarazide เป็นตัวยับยั้ง dopa decarboxylase
2. Tolcapone จะยับยั้งเอนไซม์ COMT ดังนั้นมันจะช่วยยืดผลรักษาของ L-dopa และยังถูกใช้เพื่อเสริมประสิทธิภาพแก่ L-dopa
3. Selegiline และ rasagiline จะลดอาการโดยการยับยั้ง monoamine oxidase-B (MAO-B).
4. ยาต้านไวรัสชื่อ amantadine จะช่วยลดอาการของพาร์กินสันและ levodopa-induced dyskinesia.
5. ตัวยับยั้งเอนไซม์ COMT (catechol O-methyl transferase) คือระดับใหม่ของยารักษาที่หยุดการทำลายของ dopamine
6. วิธีการรักษาอื่นๆมีความสำคัญในการจัดการและดูแลผู้ป่วยพาร์กินสันซึ่งรวมไปถึงกายภาพบำบัด การบำบัดโดยการพูดและการบำบัดโดยให้ทำกิจกรรมเบาๆ7. Amantadine ทำหน้าที่เป็นเหมือนกับตัวแทนของ dopamine แต่ทำงานในคนละส่วนของสมอง